rakontaj

	1. Čien mi venas malfrue
	Mi apartenas al tiuj, kiuj decidis ričiźi per laůdado de la reźimo. Mi priskribas heroajn farojn de suverenoj, ilian gloron, mi prikantas iliajn kuraźon kaj vervon, koncize dirite, kiel multaj aliaj mi ne estas sola. Sed estas tubero en la afero. Čien mi venas malfrue. Mia malfruiźo kaůzas al mi problemojn. Mi ne nur ne ricevas grasan rekompencon, sed preskaů čiam mi estas submetita al suferoj. Foje oni min enkarcerigas, foje ekzekutas, foje elpelas el varma posteno. Juźu mem. Mi staris super la lulilo de la unua homo kiel parco kaj promesis: vi iros, karuleto, de gloro al gloro. Alia parco min forpušis: kaj vi grave suferos pro tio. La tria korektis: sed fine vi atingos prudenton kaj fajfos pri la gloro. La parcado finiźis, la karuleto elkreskis kaj ekmaršis en la mondon. Mi diris al mi mem: vi devas montri la homan gloron, por ke la homoj vidu, kia eminentažo źi estas kaj ke vi havis bonajn intencojn, kiam vi parcis tion al la homo. De tiu tempo mi trakuras la mondon kaj donas atestojn pri la homa gloro. Tamen čien mi venas malfrue. Atlantido - orgojlo de la homo. Bela urbo, evoluinta civilizo. Mi skribas per čizilo sur štono pri źia beleco, pri murego el oro, bronzo kaj arźento. Belaj šipegoj, potenco super la tuta mondo. Veršajne la štono estis tro malmola aů mi ne scias kio. Kiam mi alportis tion al Atlantido kaj jam antaůe mi źojis pri grasa honorario, estas tie inundo, čie multege da dronintoj kaj šlimo. La trasvivintoj abruptis je mi: Kion? Atlantido? Tiuj sklavigantoj de la tuta mondo? Plaů! kaj jam mi naźis en la šlimo inter la dronintoj. Multajn atlantidanojn mi trovis en Egiptio. Oro abundas, la lando prosperas, gigantaj piramidoj, grandaj perspektivoj. Jen io por mi! Mi rompas la štonon kaj akrigas mian čizilon. Sed antaů ol mi panegiris la Egiptan regnon, venis hiksosoj kaj hebreoj. Je mia gloriga reliefo ili reagis originale. Denove fluis sango. Mia sango! Ne gravas. Mi trovis alian regnon, Babilonion. Baalo kaj Marduko ne mastrumis malbone. Nun estis čio certa. Babilono havas altajn muregojn, źi estos urbo eterna. Miaj panegiroj pri Baalo kaj Marduko melodiis senfine. Sajnas, ke mi devis fini pli frue. Antaů ol mi sukcesis enskribi la laůdojn sur argilajn tabulojn, Babilonio estis renversita de sirianoj kaj min ili krucumis. Prefere mi retiriźis. Antaů ol sekiźis nova tabulo, la regno estis denove en aliaj manoj. Damna laboro. Kial mi lasis trompi min pro la fortikaj muregoj? Restis nenio alia, ol retiriźi kaj atendi. Multaj militoj, multaj šanźoj. Mi ne volis riski. Mi admiris Noan. Noa, jen vera bravulo. Justa homo, la plej justa el čiuj. Per čizilo sur štonon mi skribas ateston pri lia justeco. La justecon de Noa mi laůdis de la tero źis la čielo. Kiam mi alportis al li la rezulton, esperante rekompencon, kion mi vidas? Noa kušas ebria kaj nuda. Kiam ekvidis min liaj filoj, ili tuj dronigis min, la akvo estis ankora sufiča kaj la dronintojn neniu kalkulis. Poste la fortuno ekridetis je mi. En Palestino regis dio Jehovo per mano firma kaj neskuebla. Mi glorigis dion Jehovon. Sed ho ve. Palestinon okupaciis muzulmanoj kaj min ili trapikis per lanco. Nun mi jam estis singarda kaj atendanta. Ču muzulmanoj festos daůran sukceson? Klare, Mi estis certa, ke jes, kaj jam mi vidis min kiel ričulon. Tuj mi komencis verki omaźajn poemojn pri Mohameto kaj lia reźo. Nu, kion diri plu? Apenaů mi finis la laboron, la kruckavaliroj senkapigis min per glavo. Poste la situacio sereniźis, sed tio neniel helpis min. Mi transloźiźis al Hispanio. Tie estos etoso pli trankvila. Ne estis. Apenaů mi finverkis glorigon de muzulmanoj, elpušis ilin hispanoj kaj mia kapo denove falis teren. Mi sentas min źene, prefere mi devus silenti, sed en Romo mi finiźis simile. Unue oni žetis min al leonoj kiel kristanon kaj poste al tiuj samaj kiel nekristanon. Kia freneza mondo! Tamen, se mi jam decidis ričiźi per la homa gloro, kial rezigni? Sufičas nur veni źustatempe. Mi hastis, sed bedaůrinde. Ankaů la tempo hastis. Ne helpis, ke mi skribis sur papiruson kaj pergamenon. źi estis pli rapida ol čizi štonojn, sed la tempo estis ankoraů pli rapida. Foje oni min štonumis, aliloke senkapigis. Sed poste mi čion superruzis. Mi verkis du variantojn de panegiroj. En la unua mi laůdis Dion kaj lian amon al la homo, en la dua la homon kaj lian amon al Dio. Sufičis anticipe informiźi, ču źuste furoras reformacio aů kontraůreformacio. Multaj kopiis tion de mi. Subite la flatantoj svarmis en la mondo kaj estis multe pli kapablaj ol mi. źustatempe ili divenis, kiun laůdi kaj kiam česi. Nur mi čiam alvenis malfrue. Sed nun čio sukcesos. Oni skribas la jaron 1986, la potencon kaptis Gorbačov, la komunistoj instruiźis el siaj eraroj, enkondukis glasnoston, reformas la ekonomion. Finfine stabila sistemo. Čion mi detale priskribos kaj plej laste en 1990 mi publikigos miajn rezonojn. Kaj la mono min superšutos ...
	2. Sankta Hermelina
	Mi eksentis malsaton kaj iris ačeti fromaźon. Survoje mi renkontis sanktan familion, sanktan Hermelinan kaj sanktan Leonidon. Sankta Hermelina konfesis al mi: nun mi estas časta virgulino. Aůdante "časta" mi imagas feblan, anemian kaj amaran virinon, tial mi demandis: kiel vi povas esti virgulino post kvar akušoj? Mi estis operaciita de famekonata kirurgo, kiu tien alkudris al mi pecon da pleůro. źi kostis dekkvin milojn. Nun mi estas tiom časta, ke mian pekan lokon mi eč ne tušas per mano. Kaj kiel vi lavas vin?, mi interesiźis. Tio estas granda sekreto, konfesebla nur al tiu, kiu trinkos mineralakvon el la sankta gralo. Ši sciigis tion misterplene. Ši vizitas kapelanon, kiu trinkas mineralakvon senhalte, seke sciigis sankta Leonido. Jen mia vojo en sanktecon, eksopiris sankta Hermelina. Oni diras al sankteco, ne en sanktecon, mi vidigis miajn sanktajn teologiajn sciojn. Mi nomumas vin čeflingvisto de Eklezio de la Sankta Palpebrumo de Jesuo. Mi estis feliča, čiam mi volis esti iu granda. La tutan semajnon mi travivis kvazaů en sonźoj. Post semajno mi iris ačeti bulkon kaj renkontis sanktan Hermelinan sola. Kie vi havas sanktan Leonidon? mi demandas. Estiźis inter ni teologia disputo. Kia? mi scivolemis. Ni ne koincidis, ču Jesuo sankte palpebrumis marde aů merkrede. Ču tio ne estas egale? Nepre ne, temas pri tio, kiu estos eklezia estro. Se Jesuo sankte palpebrumus merkrede, ricevus dekonažojn de la kredantoj Leonido kaj tio estus katastrofo. Čion li fordrinkus. Čar Jesuo palpebrumis marde, ricevos dekonažojn mi kaj sendos ilin al orfiźintaj infanoj. Miaj onklinoj, sankta Jenofefa, sankta Dentoza, sankta Izidora kaj sankta Skatolina posedas orfejon. Ču ili prizorgas orfojn? Tio estas čarma. Sed ne, ili la orfejon nur administras, źi apartenas al ili. Do sendu la monon rekte al la orfoj, mi konsilis. Ču vi estas normala? El kio vivus miaj onklinoj? Tio estas fakto. Mi devis rekoni, ke Jesuo sankte palpebrumis marde. Mi proklamas vin čefpastro de Eklezio de Sankta Palpebrumo de Jesuo en mardo. Sed hodiaů estas žaůdo, mi korektis šin. Ne, ne, "en mardo" estas parto de la eklezia titolo. Mi ekjubilis. Čiam mi deziris esti čefpastro. Kia estos mia tasko? Vi vizitados homojn kaj čie vi anoncos, ke Jesuo sankte palpebrumis marde. Kaj por la vojo prenu nenion alian krom unu vesto kaj bastono, por ke vi aspektu kiel sankta elektito. Kaj ču mi estos savita? mi demandis pro certeco. Vi estos savita, deklaris sankta Hermelina kaj mansignis super mi grandan krucon.
	3. La ofero de Jočjo
	La mastro detiris sian filon de sur la forno: ellitiźu, Jočjo, la servistaro grumblas, ke vi nur kušačas kaj nenion faras, do nun vi montros al ili, kiel oni devas laboregi, sed ne kuraźu maldiligenti! La čagrena Jočjo petas la pačjon: Patro, demetu de sur mi tiun šarźon, sed se tio estas via volo, mi plenumos źin. Memkomprene, ke źi estas mia volo, certigas lin la patro, kaj jam estu sur la kampo. Unu horon vi fervore klopodos. Do Jočjo foriras sur la kampon kaj tie li fervore klopodas, kiom la fortoj sufičas. Kiam li svenemas, alflugas anźeloj kaj fortigas lin. Poste li rimarkis, ke de la kamporando spektas lin la servistoj kaj servistinoj. Do li kreskigis sian klopodadon. Kiam li post unu horo falis pro laciźo kaj ekdormis, če la kampo jam staris neniu. Vespere li vekiźis kaj treniźis hejmen. En la korto li vidis vokton, kiu klakis per vipo kaj prikriis servoknabojn kaj servoknabinojn: vi vidis ja, kiel la filo de la mastro scias labori. Tiel vi laboros dum via tuta vivo kaj viaj infanoj ankaů! Jočjo eniris en la čambron, tie jam atendis lin terpoma supo kaj rostita ansero. Kun apetito li manźis źissate kaj grimpis sur la fornon.
	4. Progresema rakonto
	La homoj malkovris, ke la ruźa mušfungo estas tre bongusta. La kuracistoj malfeličis, čar čiuhore oni alveturigis iun veneniton, sed la mikologoj inventis kontraůvenenon en formo de eta pilolo. Oni frandis ruźan mušfungon, glutis la pilolon kun kontraůveneno kaj fartis bone. Sed post certa tempo la homoj konstatis, ke la pilolo havas akcesoran efikon, nome post źia engluto elfalas la haroj. Certa kosmetika firmao solvis la problemon per enmerkatigo de tinkturo kontraů elfalado de haroj. Oni manźis la ruźan mušfungon, prenis pilolon, šmiris la harojn per la tinkturo kaj fartis serene. Montriźis, ke la tinkturo enhavis fortan ekstrakton de du plantoj, beladono kaj vomnuksa strikno, kaj post amasa disvastigo de la rimedo aperis tasko ie kultivi la beladonon kaj la vomnuksan striknon. La produktantoj decidis senarbigi arbarojn kaj tiamaniere akiri kampojn por kultivado de beladono kaj vomnuksa strikno. Sed per tio estis elvokita profunda socia krizo, nome la manźantoj de ruźa mušfungo ne volis tion permesi, čar ili bezonis arbarojn por tie kolekti la bongustan fungon. Estis do kunvokita granda kunveno, pli precize konferenco, taskita okupiźi pri la problemo. La inviton akceptis mikologoj, dendrologoj, historiistoj, psikiatroj, psikologoj, poetoj, policanoj, politikistoj, biologoj, serpentosorčistoj kaj klerikoj. Čiuj či devis solvi la estiźintan krizon. La unuaj referažoj koncernis historion de kultivado de beladono kaj vomnuksa strikno sur nia teritorio kaj montriźis, ke kun tia kultivado neniu havas spertojn krom kelkaj monahxoj, kiuj uzis ilin por specialaj celoj. Iu biologio defendis la postulojn pri la kultivado per tio, ke li elnombris 421 diversajn kemiajn sunstancojn, kiujn la du plantoj enhavas. Politologo siavice atentigis pri rilatoj inter la sufičo de beladono en la merkaro kaj la rezultoj de balota elektado. Disvolviźis tre vigla kaj fruktodona interšanźo de opinioj inter la sciencistoj, źis fine aůdiźis la vočo el la popolo. Aůdiźis kritikačulo kaj kverelanto, pri kiu čiuj sciis, ke li nenion lasas trankvila kaj čien li devas enporti malpacon. Li deklaris: kial ni manźas tiun ruźan mušfungon, ekzistas ja multaj bonegaj senvenenaj fungoj? La provoko tre kolerigis la civitanojn, la provokinto ricevis, kion li meritis, kaj la organizantoj lin elportis el la salono. La estiźinta tumulto vekis la lokan stultulon, pri kiu čiuj sciis, ke en lia kapo zumas, ke nenion li komprenas, sed ke li šatas disdoni konsilojn. Li tute ne sciis, pri kio temas, kaj naive demandis: Sed la kampagariko estas multe pli bona ol la ruźa mušfungo! Čiuj kore mokis lin, ke li estas tia stultulo, kaj la kunveno povis daůrigi. Mi foriris pli frue, čar hejme min atendis bongusta porcio de ruźa mušfungo, sed ne gravas. Morgaů mi legos en žurnalo aů aůskultos de radio, kiel la konferenco finiźis kaj kian solvon la sciencistoj trovis. Vi devas rekoni, ke la progreson ne eblas haltigi. Rimarkigo: Čar mi konas la homojn, necesas aldoni, ke la ruźa mušfungo estas toksa kaj vomiga fungo, certe ne provu źin gustumi. Kaj ekstrakto el beladono kaj vomnuksa strikno ne estas uzata por certigi la kreskadon de la haroj.
	5. Vi estos politikisto
	Lojzo, venis la źusta tempo, vi estos politikisto. Sed mi, očjo, ne volas. Lojčjo, ču plačas al vi, kiel mastrumas la politikistoj? Ču vi volus, ke la misažoj en la politiko transiru la tolereblan mezuron? Ču vi ne kompatas nian nacion, kiel źi vegetas? Kiel la trompistoj ričiźas kaj la politikon praktikas fušuloj? Vi devas fiere eniri la politikan arenon kaj enporti en la politikon ordon kaj regularon. Vi devas ripari, kion aliaj difektis. Nia nacio estos danka al vi, la homoj vokos gloron al vi, vi regos ilin, vi determinos la sorton de la lando. Ču tio ne sufičas al vi? Vi pravas, očjo, jam devus veni iu, kiu faros ordon. Do interkonsentite, Lojčjo, mi źojas, ke vi tiel unusence decidiźis. Rapidajn kaj źustajn decidojn la nacio atendas de vi. Atendu, očjo, mi ne scias. La politikon mi neniel komprenas. Tio tute, sed absolute tute ne gravas. Mi gvidos vin. Mi estos via konsilisto. Sed očjo, kion se la homoj ne obeos min? Ili devos, čar vi posedos juran povon. Kaj očjo, kion se venos iu alia, pli kapabla? Ni ne donos al li šancon. Ni koruptos lin, forpelos aů diskreditos. Plie lia nomo ne aperos sur la listo de kandidatoj, kaj se jes, li ne gajnos la elektojn. Nuntempe jam ekzistas tiaj fidindaj metodoj, ču komprenite? Sed kion se la homoj deziros ion alian ol mi ordonos? La homojn vi ignoros. La homoj ne rajtas enmiksiźi en la politikon. Očjo, kaj kion se mi ion fušos? Tiam ni metos informon en žurnalon, ke čio estas en ordo kaj ke viaj oponantoj estas kanajloj. Sed ili povas prezenti gazetaran dementon, ču vi ne opinias? La gazetaraj dementoj jam delonge estas ignorataj. Tiun neniu publikigos al ili. Kaj se ili plendos če ofico? La ofico restos senaktiva. źi ne okupiźos pri la plendo. Sed ili povas prezenti anoncon če la tribunalo. Por tio ili havos nek monon, nek advokaton. Kaj se čio tamen venos antaů la tribunalon? Tiam mi diros al la juźisto, kiel li solvu la problemon. Nu, kiel vi opinias, sed estiźos publikaj protestoj kaj malpacoj. Ni sendos źendarmojn, por ke ili renovigu la ordon per laůleźaj rimedoj. Kaj kion, očjo, se la homoj estos pli fortaj ol la źendarmoj? Tiukaze la źendarmoj kelkajn kaptos kaj modele drašos. Kaj kion se la homoj plendos kaj la žurnaloj skribos, ke la źendarmoj estis kruelaj? Tiam la źendarmoj diros, ke źi estas opinio de unu flanko kaj ke necesas aůskulti ankaů la alian flankon. Nu, mi ne scias, očjo, sed la homoj vere povas esti pli fortaj ol la źendarmoj. Tiam helpos nin la internacia milita interveno. Kelkajn homojn oni mortpafos kaj la ordo estos renovigita. Ne timu, por čiuj eventualoj estas ellaborita scenaro por renovigi la ordon. Kaj kion se la homoj mokos min? Vi idoto, česu tiel kretene babilači. Vi iros en la parlamentajn elektojn kiel gvidanto kun sloganoj: Mi ne konsentas kun kanajlažoj. Feličon por la homoj. Mi scias, kion mi volas.
	6. Ni iras en Eůropon
	La tuteůropa asocio de amikoj de Bohemio kaj Moravio permesas al si inviti vin en Eůropon. Če enpašo la Čehxa Respubliko akiros multajn avantaźojn: Eůropa vivnivelo, eůropnivelaj salajroj, la Internacia Valut-Unio liveros avantaźan krediton kaj helpos pagi la štatan šuldon, la eůropaj komunumoj donos investažojn kaj teknologiojn por disvolvo de la čehxa industrio, la profitoj el industrio restos komplete en Čehxa Respubliko, per kunigitaj fortoj ni forigos mafiojn, tute ni haltigos komercon kun drogoj, ni helpos rebonigi sistemon de medicina servo, toksajn forfalažojn ni povos transporti al Germanio, kie estas pli perfekte sekurigitaj rubejoj, vi akiros pruntojn sen interezo por evoluigi altrapidan fervojon kaj eůropan reton de aůtostradoj, el Aůstrio vi ricevos senpage la elektran energion, por ne esti dependaj de Temelino, restos al vi la tuta nacia produkto, malkare vi akiros krudan nafton, ni garantios vian militan neůtralecon kaj nacian suverenecon kaj sendependecon, estos al vi pardonita la tuta šuldo de disidentoj, ni malfermos por vi niajn merkatojn por la industriaj varoj kaj agrokulturaj produktoj, ni helpos mallongigi vian labortempon kaj longigi la ferian tempon, longigi la tempon de patrina feriado je du jaroj, ni malfermos čiujn eventualojn de via vojaźado, precipe por la junaj homoj, la studentoj akiros avantaźajn kondičojn por eksterlandaj fakaj staźoj, senpage vi ricevados la čefajn sciencajn gazetojn, via bonstato leviźos je eůropa nivelo, estos certigita la libereco de la nacio kaj unuopulo, aliźo al eůropaj strukturoj malfermos kondičojn por plena disvolviźo de agrokulturo, solidaraj sistemoj certigos plenan vivnivelon eč post neatenditaj eventoj, vi akiros grandajn rimedojn por rebonigi la vivmedion, la entreprenoj kaj ekonomiaj subjektoj, kiuj estas sub fremda administrado, estos redonitaj al čehxaj posedantoj, en la arbaroj apud Dobříš ni konstruos por vi marcipanan dometon kun vent-elektrejo, por ke la sorčistino Baba Jaga povu spekti televidon, por viaj fišlagoj ni liveros niksojn, kiuj ne estas tiom buntkoloraj, kiel iam estis la viaj, sed ili scias pli turbulente kirli la akvon kaj pli čarme plonźi, el Islando ricevos la Nacia Muzeo fragmenton de rigida lafo kaj el Svedujo laponan nuptokostumon ... Amiko metis de malantaůe sian manon sur mian šultron. Kiajn sensenčažojn vi skribas? Kia eůropa vivnivelo, kia marcipana dometo apud Dobříš? Konsciu, ke ni malgajnis la malvarman militon kaj ke ni iras en Eůropon kiel malkara laborforto kaj novaj solduloj. Ili estas ja pli fortaj ol ni aů vi volas malgajni ankaů la varman militon? Kaj ču eblas ion fari kontraů tio?, mi demandas. Certe. Prenu violonon, kontrabason kaj zimbalonon kaj ankaů amikojn kaj iru kanti en gastejon. Do jen vi vidas. Oni komencas skribi sensencažojn kaj tuj ricevas laboron. Tial mi iras serči muzikon kaj amikojn. Ni iros kanti por nia plezuro. Mi tre amas kanti melodiojn trampajn kaj la moraviajn folklorajn kaj ankaů mi šatas viziti la naturon kaj amori. Vi certe agnoskos, ke pro tio mi ne bezonas interesiźi, kion por ni Eůropo preparis.